13. Het eendkonijn. El patonejo.

La traducción al español se encuentra al final de la carta en holandés

Beste vriend:

Ik reageer trager dan mijn wens zou zijn. Als excuus moet ik zeggen dat het vertaalwerk veel tijd kost.

Dit is de dertiende brief die we elkaar schrijven. Dertien heeft slechte reputatie in de christelijke traditie omdat er dertien bij het laatste avondmaal bijeen waren en je ziet hoe dat eindigde: de ene gekruisigd, de andere opgehangen en de rest op de vlucht.

Misschien omdat het de dertiende brief is, zou k het onderwerp zorgvuldig moeten kiezen om door het proces te gaan zonder veel stof op te waaien, anders, als ik een controversieel onderwerp kies, krijgen we dertien trollen in plaats van dertien volgers. Maar angezien je je vinger in mij oog steek...

In brief dertien heb ik besloten om je brief nummer 10 te beantwoorden, waarin jij mij sprak van de verontwaarding over het cynisme van de Nederlandse regering, die zuidelijke landen vraagt om te voldoen aan Europese normen, terwijl zij op hun beurt andere niet nakomt.

Ik moet op twee punten je daarover vertellen:

Het eerste is het overtollige handelsoverschot. Gelukkig heb je in je brief al in zekere zin uitgelegd wat de reden is voor dit overschot dat te maken heeft met handelsbemmiddeling. Dat zie je aan de cijfers van de buitenlandse handel waaruit blijkt dat Nederland een handelsbalans heeft met een overschot met de EU een tekort met de rest van de wereld. Dit heeft te maken met het feit dat Europoort (de haven van Rotterdam) het grooste haven in de buurt van Duitsland is en dat Nederland is heel afhankelijk van de export naar Duitsland. Dat is bekend bij de economen die de economische kwartaaverslagen van de EU schrijven. En toch vertelen hetzelfde verhaal van de overtollige handelsoverschot elke trimester weer.

Het tweede punt heeft te maken met het feit dat de Nederlandse wetgeving bepaalde belastingvoordelen toestaat die de vennootschapsbelasting van andere landen van de Europese Unie uithollen. Dit is waar, maar hier is Nederland niet de enige.

Laat me uitleggen:

De Sicav (variable capital investment companies) zijn door Frankrijk uitgevonden. Onder andere landen hebben Spanje, Italië en Portugal deze investeringsvehikels voor belastingonduiking met plezier omarmd waardoor hun eigen belastingheffing en die van andere landen is uitgehold.

Italië en Griekenland hebben een preferentieel belastingstelsel ingevoerd voor vermogende buitenlanders waarvoor ze een vast tarief van €100.000 per jaar betalen, ongeacht hun inkomen. En jij hoeft geen miljonair te zijn om van deze voordelen te profiteren. Ik heb berekend dat het voor een Nederlander vanaf €226.681 jaarinkomen (Nederland heeft een belastingtarief van 51,950%) al de moeite waarde is om te geniten van de zon, de goede wijn en de siësta.

Portugal heeft een fiscale regeling voor niet-ingezetenen. Hier moet je een beetje zoeken, maar als je de dagen dat je hier en daar woont goed controleert, is de belastingverlaging bijna 50%.

Natuurlijk bestaan deze  programma´s, en nog betere ook, in plaatsen als Luxemburg of de Kaaimaneilanden. Maar internationale belastingadviseurs beamen dat landen in Zuid-Europa daarenboven gebieden zijn waar het prettig is te wonen. En ik begrijp het goed. Voor een tijdje overwogen mijn vrouw en ik om in Luxemburg te gaan wonen. Na een weekend daar hebben wij besloten om in België te blijven. In Luxemburg is geen coronavirus nodig om iedereen na vif uur ´s middag naar huis te laten gaan om zich op te sluiten.

Ik weet het niet of jij je herinnert dat de Spaanse regering in 2005 een Koninklijk bestluit 687/2005 heeft uitgevaardigd, waardoor buitenlanders die naar Spanje verhuisden, al niet-ingezetenen konden worden belast (dat betekent dat buitenlanders een verlaagd tarief van 19,5% hebben voor alle inkomen, hoe hoog ook, in tegestelling tot het gewone marginale tarief van 45%. Dit was bedoeld om buitenlandse investeerders en gekwalificeerde professionals aan te trekken, maar wat het aantrok waren voetballers (elk land heeft zijn strategische sectoren) en daarom kreeg het, en dat is pijnlijk genant voor de wetgevers, de bijnaaam "Wet Beckam".

Na 1992, (1) sloeg de crisis in Spanje hart toe en de regionale president van Baskeland,  profiteerde van de speciale belastingstatus van zijn regio om de beroemde "belastingvakanties" te lanceren die 300 bedrijven van verschillende grotte ten goede kwamen, ten nadele van alle aangrenzende regio´s in Spanje en Frankrijk die deze "fiscale vrijheid" niet hadden. De EU vas in 2000 van mening dat deze steun onwettig was en Joaquin Almunia (toenmalig Europeescommissaris eiste in 2011 nogsteeds dat deze steun werd teruggegeven. De situatie was zo lang gaande dat de zak het Europese Economische Hof bereikte, da, door de veroordeling tegen Spanje, de boete van de Europese Unie aan de Spaanse staat bevestigde, aangezien Baskelend geen lid is maar een regio van een lid van de Europese Unie. De zakenlieden gaven de gelden in sommige gevallen na 15 jaar, en niet zonder protest. Uiteindelijk had de Baskische regering hen aangemoedigd om de hulp aan de vragen en de wettigheid daarvan gegarandeerd.

Toen ik in België woonde, hadden we een bedrijf en betaalden we ons blauw aan belastingen. Mijn belastingadviseur vroeg mij om te overwegen het bedrijf in een ander land met gunstiger fiscale wetgeving te bevestigen. Ik was stoomverbasd toen zij mij Griekenland aanraadde.

- "Waarom Griekenland? Is het tarief van de vennootschapsbelasting in Griekenland lager dan in België?."
- "Nee, het belastingtarief is zelfs hoger dan in België. Het is dat de Griekse belastingdienst vaak vergeet te innen."

Wat zie je, Kikás, in deze afbeelding?

Er zijn mensen die een eend zien en mensen die een konijn zien. Welnu, hetzelfde gebeurt met de verschillende belastingdiensten van Europese landen wanneer ze bijvoorbeeld kijken naar een hybride lening. Sommige belastingdiensten zien het als een lening en anderen zien het als kapitaal. Sommige belastingdiensten kwalificeren de betalingen die uit deze lening voortvloeien als rente en andere als meerwaarde.

En waar sommige een probleem zien, zien de belastingadviseurs een kans. Als een bedrijf te veel betaalt, kan de Nederlandse dochter een hybride lening verstrekken aan een Franse dochter. Voor het Franse bedrijf is het een lening en de rente wordt het afgetrokken van de belasting. Voor de Nederlandse Belastingdienst wordt het inkomen gezien als meerwaarde, die in Nederland niet wordt belast. Het resultaat is dat het bedrijf in geen van beide landen belasting betaalt. Dat valt trouwens binnen de huidige wetgeving, want geen van de twee instanties kan zien dat de bovenstaande figuur een konijneend is.

Jij zegt dat de "Dutch Sandwich" de meest frauduleuze manier is om belasting te onwijken, maar dar komt omdat jij de "Double Irish" die profiteert van een fout in de Ierse belastingwetgeving niet kent. Evenmin de "Dutch Sandwich with Double Irish", dat is wat Alphabet (eigenaar van Google, Youtube en Android, een bedrijf zonder welke deze blog niet zouden kunnen bestaan) doet om een verlaagd deel van haar winst te betalen als belasting. De facturering gebeurt vanuit Ierland, dat een lage belasting heeft voor internetdiensten, de winsten daarvan worden gebracht naar een Nederlandse onderneming met een lage belasting voor intelletuele eigendom, die op haar beurt de winst doorgeeft aan een in Bermuda gevestigde Ierse dochteronderneming en, in Bermuda, wordt geen vennootschpsbelasting betaald. En deze winst wacht geduldig in Bermuda tot een land besluit om zijn broek te laten zakken en een fiscale amnestie toe te passen voor de repatriëring ervan.

Het probleem is uiteindelijk het gebrek aan fiscale harmonisatie. En er is geen fiscale harmonisatie omdat ALLE Europese landen zich hebben gerealisseerd dat, als het monetaire beleid eenmaal aan de ECB is overgedragen en zijn ook het fiscale beleid aan de EU overdragen, dat de Europese landen bepaalde fiscale instrumenten dan niet meer kunnen gebruiken om bedrijven en rijke buitenlander aan te trekken. De arme inwoners zijn door niemand gewild, zoals bijkt uit hoe moeilijk het was voor Duitsland zijn "solidaire" Eusopese collega´s (ook die uit het Zuiden) ervan te overtuigen een klein deel van de twee mijoen Syrische en Afgaanse vluchtelingen van Merkel´s "Wir schaffen das" over te nemen.

Zo´n diverse belastingweggeving is een goudmijn voor slimme belastingadviseurs. En daarvan zijn er veel in Amsterdam, maa ook in Brussel, Luxemburg, Frankfurt, Londen, Taiwan, New York, Singapore, Madrid en zelfs in Ajuria Enea (2). Dat laaste zeg ik, ik geef het toe, om jou te pesten.

Met dit alles bedoen ik dat het presenteren van Nederland als actieve sekswerker, die de echtgenoot van de heilige, maar fantasieloze zuidelijke vrouw steelt, gevaarlijk zwart-witdenkend is. We zouden in ieder geval, als we de vergelijking mer sekswerkers willen volhouden, kunnen spreken van collega´s in beide landen.

Maar wie zal als eerste vragen om meer fiscale harmonisatie? Ik denk dat het een moeilijk verhaal wordt. Die belastingtechniek brengt brood op de plank van tienduizenden belastingdeskundigen, advocaten en economen en veel politici en ambtenaren die dromen van de mogelijkheid om dat te worden. En collegas´s pesten elkaar niet.

Het spijt me dat de brief zo lang is, maar wanneer ik mijn gevoelens laat gaan, praat ik te veel.

Un abrazo, querido Kikás.


Angel.

Voetnoten voor de Nederlandse versie:

(1) In de jaren voor 1992 werd in Spanje heel veel geld vrijgegeven ter voorbereiding van de Olympische Spelen van Barcelona en de Universele tentoonstelling van Sevilla. Daarna, was er een scherpe daling van de binnenlandse comsumptie, zowel publiek als privaat die een economische crisis veroozaakte.
(2) Ajuria Enea is de naam van het paleis van het residentieel paleis van de president van Baskeland in Vitoria. Kikás is afkomstig uit Álava, de provincie vaarvan Vitoria de hoofstaat is.


TRADUCCIÓN AL ESPAÑOL.

Querido amigo:

Voy más lento en mis respuestas de lo que sería mi deseo. En mi descargo he de decir que la labor de traducción me roba mucho tiempo.

Esta es la decimotercera carta que nos escribimos. Y el trece tiene mala fama en la tradición cristiana porque trece fueron los reunidos en la Última Cena y mira como acabaron: uno crucificado, otro colgado y los demás, perseguidos.

También hubo civilizaciones que creyeron que el número 13 era un número sagrado, como la maya. Mira cómo acabaron por creer en tonterías.

Quizá porque es la carta número trece, debería elegir con cuidado el tema para pasar el trámite sin levantar mucho polvo, no sea que, si elijo un tema polémico, en lugar de salirnos 13 seguidores, nos salgan 13 trols. Pero como me has metido el dedo en el ojo...

En la carta trece he decidido contestarte a la carta numero 10, en la que me hablabas de la indignación ante el cinismo del gobierno holandés que pide a los países de sur el cumplimiento de las normas europeas mientras incumple otras a su vez.

Sobre esto he de hablarte de dos puntos en concreto:

El primero es el exceso de superavit comercial. Afortunadamente, en tu carta ya explicabas, en cierto modo, la razón de este exceso que tiene que ver con el comercio de intermediación. Eso lo puedes ver en las cifras de comercio exterior que muestran que los Países Bajos tienen una balanza comercial superavitaria con la UE y deficitaria con el resto del mundo. Eso tiene que ver con que el Europoort (el puerto de Rotterdam) es, de facto, el puerto más grande cerca de Alemania y que, desde el punto de vista económico, los Países Bajos depende mucho de la exportación a la República Federal. Eso lo saben perfectamente los economistas que escriben los informes económicos trimestrales de la UE lo que no impide que sigan dando por saco con el tema todos los trimestres.

El segundo punto tiene que ver con que los Países Bajos tienen una legislación que permite ciertas ventajas fiscales que erosionan la fiscalidad de otros países de la Unión Europea. Esto es cierto, pero incluso en esto, no están solos.

Me explico:

Las Sicav (Sociedades de Inversión de Capital Variable) fueron inventadas por Francia, España Italia y Portugal, entre otros países, abrazaron esos mecanismos de evasión de impuestos con mucho entusiasmo, para atraer capitales extranjeros, erosionando su propia fiscalidad y la de otros países.

Italia y Grecia han establecido un sistema fiscal preferencial para extranjeros ricos por el que pagan una tarifa plana de 100.000 euros anuales con independencia de los ingresos que tengan. Y no hace falta ser millonario para beneficiarse de estas ventajas. He calculado que, a un holandés, a partir de €226.681 de ingreso anual (los Países Bajos tienen una tasa impositiva marginal del 51,950%) ya le merece la pena a un holandés irse a disfrutar del sol, el buen vino y la siesta..

Portugal tiene un tratamiento fiscal para Residentes no Habituales. Aquí hay que hacer un poco más de equilibrio pero si controlas bien los días que vives aquí y allí, la rebaja fiscal es casi de un 50%.

Por supuesto que estos programas los tienes, y mejores, en lugares como Luxemburgo o las Islas Caimán. Pero como dicen los asesores fiscales internacionales, esos países del Sur de Europa son lugares donde, además, apetece vivir. Durante un tiempo mi mujer y yo nos planteamos irnos a vivir a Luxemburgo. Un fin de semana allí y decidimos quedarnos en Bélgica. En Luxemburgo no hace falta coronavirus para que se confinen en casa a partir de las cinco de la tarde.

No sé si recuerdas que en año 2005, el gobierno español promulgó el Real Decreto 687/2005, que permitía a los extranjeros que se mudaran a vivir a España tributar como no residentes (lo que suponía un tipo reducido del 19,5% por todos los ingresos, por altos que fueran, frente al marginal del IRPF que es el 45%). Se suponía que eso iba a atraer a inversores y profesionales cualificados extranjeros pero lo que atrajo fue a futbolistas (cada país tiene sus sectores estratégicos) y, por ello, para sonrojo de los legisladores, recibió el sobrenombre de "Ley Beckam".

En los años 90, en medio de la crisis posterior a los fastos del 92 y bajo el mandato del lehendakari Ardanza, Euskadi aprovechó su estatuto fiscal especial para poner en marcha las famosas "vacaciones fiscales" de la que se beneficiaron 300 empresas de diverso tamaño y calado, con perjuicio para todas las regiones colindantes (La Rioja, Cantabria, pero también el sur de Francia) que no disponían de esa "libertad fiscal". La UE consideró en 2000 que estas ayudas eran ilegales y todavía en 2011 andaba Joaquín Almunia (entonces comisario europeo) reclamando que se devolvieran estas ayudas. Tanto se alargó la situacion que el asunto llegó hasta el Tribunal económico europeo que, sentenciando en contra de España, confirmó la multa de la Unión Europea AL ESTADO ESPAÑOL, ya que Euskadi no es miembro de la Unión Europea. Los empresarios acabaron devolviendo las ayudas, en algunos casos, después de 15 años y no sin protestas. Al fin y al cabo, el Gobierno Vasco les había animado a solicitar la ayudas y garantizado la legalidad de las mismas.

Cuando yo vivía en Bélgica, teníamos una empresa y pagábamos un huevo en impuestos. Mi asesora fiscal me dijo que por qué no domiciliábamos la empresa en otro país que tuviese una legislación más favorable. Cuál no sería mi sorpresa cuando me dijo que me recomendaba Grecia.

- ¿Por qué Grecia? ¿Acaso el tipo impositivo del Impuesto de Sociedades es más bajo en Grecia que en Bélgica?

- "No, el tipo impositivo es incluso más alto que en Bélgica. Es que la autoridad fiscal griega, con frecuencia, se olvida de cobrar".

¿Qué ves, Kikás, en esta imagen?

Hay personas que ven un pato y personas que ven un conejo. Pues lo mismo les pasa a las distintas agencias tributarias de los países europeos cuando miran, por ejemplo, un préstamo híbrido. Unas agencias tributarias lo ven como un préstamo y otras lo ven como capital. Unas agencias califican los pagos realizados resultantes de este préstamo como interés y otros como ganancia de capital.

Y donde algunos ven un problema, los fiscalistas ven una oportunidad. Si una empresa está pagando demasiados impuestos, la filial neerlandesa le puede hacer un préstamo híbrido a una filial francesa. Para la empresa francesa (y para la République) es un préstamo y, por lo tanto, se puede desgravar el interés del mismo. Sin embargo, para el Belastingdienst de los Países Bajos, ese ingreso es una ganancia de capital, que no tributa en los Países Bajos. El resultado es que la empresa no paga impuestos por esta operación en ninguno de los dos sitios. Todo, por cierto, dentro de la legalidad vigente, porque ninguna de las dos agencias pueden ver que la figura de arriba es un patonejo.

Dices que el "Sandwich Holandés" es la maner más canalla de evadir impuestos pero eso es porque no conoces el "Double Irish" que aprovechan un error cometido por la autoridad fiscal irlandesa. Ni tampoco el el "Sandwich Holandés with Double Irish", que es lo que hace, por ejemplo, Alphabet (propietaria de Google, Youtube y Android, o sea, una empresa sin la cual no podríamos escribir este blog) para pagar una porción reducida de sus beneficios. La facturación se realiza desde Irlanda, que tiene una baja fiscalidad para servicios telemáticos, transfiere sus beneficios a una filial holandesa, que tiene una baja fiscalidad para la propiedad intelectual, que a su vez los transmite a una filial irlandesa radicada en Bermuda, que no tiene Impuesto de Sociedades. Y ahí están esos beneficios, durmiendo el sueño de los justos, esperando que algún país decida bajarse los pantalones y aplicar una amnistía fiscal para su repatriación.

Al final, el problema es la falta de armonización fiscal. Y no hay armonización fiscal porque TODOS los países europeos se han dado cuenta de que, una vez cedida la política monetaria al BCE si además ceden la política fiscal a la UE, se quedan sin poder utilizar determinadas herramientas fiscales para atraer a empresas y a extranjeros ricos. A los residentes pobres no los quiere nadie como demuestra lo que le costó a Alemania convencer a sus solidarios colegas europeos (especialmente a los del este pero también a los del sur) de llevarse una mínima porción de los dos millones de refugiados sirios y afganos que se tragaron con el "Wir schaffen das" de la Merkel.

Esa fiscalidad tan diversa es una mina para asesores fiscales despabilados. Y de esos hay muchos en Amsterdam, pero también en Bruselas, en Luxemburgo, en Frankfurt, en Londres, en Taiwan, en Nueva York, en Singapur y hasta los hubo en Ajuria Enea (esto último lo digo, lo reconozco, por chinchar).

Lo que quiero decir con todo esto es que presentar la realidad como que los Países Bajos es la activa trabajadora sexual que se lleva al marido de la santa, menos imaginativa, mujer sureña es de un maniqueísmo peligroso. En todo caso podríamos hablar, si queremos seguir con la comparación de colegas en ambas partes

Pero ¿quién va a ser el primero en pedir la armonización fiscal? Difícil lo veo. Esa ingeniería fiscal es el pan de decenas de miles de abogados y economistas expertos en fiscalidad y de muchos políticos y funcionarios públicos que aspiran a serlo. Y entre bomberos, no nos pisamos la manguera.

Siento que la carta sea tan larga, pero es que cuando escribo con las tripas, a mí se me calienta la pluma.

Un abrazo, querido Kikás.

Ángel.